Het ontstaan van NAAST en visie zorg op afstand

Vilans sprak met Maarten van Rixtel in het kader van de podcastserie over digitale transformatie. Beluister de podcast:

Zorgorganisatie Sensire startte in 2011 als eerste zorgorganisatie met digitale zorg door iPads in te zetten. Na drie maanden deden 600 cliënten mee aan dit experiment. "Niet naar de cliënt toe rijden, maar kijken of je het op een digitale manier kunt oplossen. Hiermee gaven we hen een vorm van vrijheid die ze niet eerder hadden." Inmiddels heeft Sensire de e-health activiteiten ondergebracht in een zelfstandige organisatie, NAAST, dat door het hele land zorg op afstand biedt. Bestuurder Maarten van Rixtel: ‘We zochten naar middelen die het proces van de zorgverlening zouden veranderen.’

Digitale zorg geeft vrijheid en eigen regie

Met de iPad kwam het contact via beeld zonder fysieke aanwezigheid: ‘Niet naar de cliënt toe rijden, maar kijken of je het op een digitale manier kunt oplossen. Hiermee gaven we hen een vorm van vrijheid die ze niet eerder hadden.’ In plaats van wachten op de verpleegkundige of verzorgende kunnen cliënten met beeldbellen ondersteuning krijgen op het moment dat ze dat willen. ‘Heel veel zorg gaat niet over fysiek helpen maar over het ondersteunen van mensen die ergens onzeker over zijn’, legt Van Rixtel uit. ‘Digitalisering geeft ons meer ruimte om daarin ‘productiever’ te zijn: je kunt digitaal contact maken om mensen gericht te helpen.’ Dat versterkt ook de eigen regie. Cliënten die de iPad een tijdje hebben gebruiken hem steeds minder, omdat ze er inmiddels veel van hebben geleerd. Van Rixtel: ‘Daarmee is in de kwaliteit van leven enorm veel gebeurd.’

VWS: meer e-health en slimme zorg

VWS heeft aangegeven dat er veel meer moet gebeuren op het gebied van e-health en slimme zorg. Zorgorganisaties moeten zorgtechnologie veel meer omarmen. Toch stokt het nog bij veel organisaties. Van Rixtel: ‘De vraag is dan: hoe kijk je als zorgorganisatie naar zorg verlenen en het bestaan van je organisatie? Gaat dat over het contract met de verzekeraar realiseren en een goede jaarrekening maken dan is dat iets anders dan bedenken wat de toekomst gaat brengen en daarop anticiperen. Zorgorganisaties die bij ons zijn komen kijken zijn vaak erg enthousiast, maar vervolgens is er veel rem om het dan echt te gaan gebruiken.’

Totaal andere zorg

‘Op een digitale manier zorg verlenen is totaal anders dan fysieke zorg verlenen,’ benadrukt Van Rixtel. ‘Mensen moeten op een andere manier leren denken en handelen. Als we over zorg praten, gaat dat nog heel vaak over ‘handjes aan het bed’. Mijn stelling is: zorg gaat over handen ván het bed. Zorg gaat over heel goed nadenken over de manier waarop je de vraag van een cliënt wilt beantwoorden. Het werkt niet als je alleen maar van 9 tot 5 bereikbaar bent, je moet 24 uur zorg op afstand leveren. ‘Voor het vormgeven van digitale communicatie heb je een infrastructuur nodig’, aldus Van Rixtel, ‘en de meeste organisaties hebben die niet.’ Besturen moeten de overtuiging hebben dat zij het in de toekomst niet gaan redden als zij alleen maar fysieke zorg blijven leveren. Van Rixtel: ‘Dus niet kijken naar de kosten van digitalisering, maar naar het duurzaamheidseffect op lange termijn. Veel bestuurders doen dat niet.’

E-health in de toekomst

Wat is de volgende stap? Van Rixtel: ‘De sterkste ontwikkeling die nu gaat komen is de verplaatsing van zorg uit het ziekenhuis en van de huisarts naar thuis. Dan zal de grootste ontwikkeling zitten in monitoring.’ Van Rixtel ziet binnen 5 tot 10 jaar gebeuren dat mensen zorgadvies krijgen van een intelligent tussenstation, een platform tussen de cliënt en de dokter dat de weg wijst voor de cliënt. Een platform dat antwoord gaat geven op de vraag ‘Waar kan ik de juiste zorg op het juiste moment krijgen?’ Van Rixtel: ’Het vraagstuk dat er nu ligt is dan ook: hoe kunnen we een samenwerkingsverband maken dat en technisch en inhoudelijk het goede platform kan maken? Daar hebben we ook partners buiten de zorg nodig die goed zijn in het neerzetten van een digitale structuur, zoals bijvoorbeeld Bol.com. Daarom is het belangrijk hierin te investeren. Nu investeren we veel in een stelsel dat niet duurzaam is. Besteed in plaats daarvan geld aan het maken van zo’n platform zodat de wachtkamers van de huisarts niet meer vol zitten, maar dat de juiste mensen bij de huisarts terecht komen. ‘

Zie voor meer achtergrondinfo: https://lnkd.in/dS7QT_u